Turunçgillerde Dengeli Gübreleme

Turunçgillerde Dengeli Gübreleme

Turunçgillerde Dengeli Gübreleme
Meyve ağacı ve bağ gibi çok yıllık bitkilerin gübrelenmesi ile tek yıllık bitkilerin gübrelenmesi arasında belirgin fark vardır. Meyve bahçelerinin gübrelenmesinde genel olarak aşağıdaki hususlara dikkat etmek gerekir.

? Fidan dikim öncesi tesis gübrelemesi
? Fidan çağı gübrelemesi
? Genç ağaçların (verime yatma) gübrelenmesi
? Tam verim çağında ağaçların gübrelenmesi

Dört ana başlık altında verilen konular turunçgillerin gübrelenmesinde detaylı olarak incelenecektir. Bu konuların tekrarı olmaması bakımından turunçgillerin dışındaki meyve ağaçları ve bağların gübrelenmesi ile ilgilenenlerin turunçgiller kısmını da incelemesi gerekmektedir.

Turunçgillerde gübreleme
Turunçgil ağaçlarından yeterli ve kaliteli ürün elde etmek için, diğer bakım işleri yanında, eksik besin maddelerinin uygun bir gübreleme ile yeniden bitkiye verilmesi gerekir. Dengeli bir gübreleme;
1) meyve miktar ve kalitesini arttıracağı gibi, ağaçların
2) hastalık ve zararlılara ve donlara dayanıklılığını da arttıracaktır. Turunçgiller için iyi bir gübreleme çok önemlidir. çünkü turunçgillerin topraktaki besin maddelerinin eksiklik veya fazlalığına duyarlılığı fazladır.

Turunçgil gübrelemesinde ticaret gübresi ile gübreleme yanında çiftlik gübresi ve yeşil gübre ile gübrelemeye de önem verilmelidir. çiftlik gübresi toprağı makro ve mikro besin maddelerince zenginleştirdiği gibi asidik ortam sağlayarak bitki besin maddelerinin alınmasını kolaylaştırır. Toprağın yapısını düzeltir. Bu nedenle her yıl olmasa da 2-3 yılda bir dönüme 3-4 ton yanmış çiftlik gübresi verilmelidir. çiftlik gübresi hafif topraklarda ve fazla yağış alan bölgelerce kış sonu ilkbahar başında, ağır topraklarda ve az yağış alan bölgelerde ise sonbaharda verilir. Turunçgiller, besin maddeleri içerisinde topraktan en fazla azot ve potasyum kaldırmaktadır. Fosfor ise bunlara oranla daha az miktarda alınmaktadır.

Turunçgil gübrelemesinde toprak analizleri yanında, yaprak analizleri ve ağaçların gelişme durumları, ağaçların durumları da önemlidir. Verilecek gübre miktarları toprak analizleri, yaprak analizleri ile ağaçların durumuna göre tayin edilmelidir. (Seferihisar’da mimarın bahçesindeki durum. Toprakta demir var, ağaçlarda demir noksan).

Turunçgillerin ihtiyacı olan makro ve mikro elementler;
? Makro elementler: N, P, K, Ca, Mg, S
? Mikro elementler : Cu, Zn, Mn, B, Fe ve Mo’dir.

Azot (N): Azot noksanlığı veya fazlalığı kolayca anlaşılır. Azot noksanlığında tüm ağaçta sararma olur, gelişme yavaşlar, yaprak rengi açılır, sarımsı yeşile döner. Sürgün oluşumu azalır, yıllık sürgünler uçtan itibaren kururlar. Meyve verimi düşer, meyveler küçülür. Meyve tat, renk ve şeklinde değişme olmaz. Meyve kabuğu incelir. Azot noksanlığını demir noksanlığı ile karıştırmamak gerekir. Demir noksanlığında aya sarı fakat damarlar yeşildir. Azot noksanlığında aya ve damarlar da sarıdır. Azot noksanlığını Magnezyum noksanlığı ile de karıştırmamalıdır. Magnezyum noksanlığında sararma yaşlı yapraklarda olur, genç yapraklarda olmaz. Azot da tüm yapraklar sararır.

Bunu da oku :  Gübreleme hakkında

Azot fazlalığında gelişme fazladır. Yaprak renkleri koyu yeşildir. Meyveler kaba yapılı ve kalın kabuklu olurlar. Kuru madde – Asit oranı düşer yani asit yükselir, meyve kalitesi düşer. Bitki dokuları gevşek yapılı bir durum alır. Buna bağlı olarak bitkilerin soğuk, hastalık ve zararlılara dayanımı azalır. Azot fazlalığında meyvelerin olgunlaşması gecikir ve muhafaza güçleri azalır.

Azot ihtiyacını karşılamak kolaydır. Genç ağaçlarda dikimden sonra yaş başına her yıl 100 g saf N verilir. Bu işlem dönüme 20 kg oluncaya kadar devam eder. Azot verimi birkaç devrede yapılmalıdır. Akdeniz Bölgesinde 3. Ege Bölgesinde 2 devrede N verilir. Burada önemli olan sürgünle­rin kışa pişkin girmesidir. Azot verimine geç vakte kadar devam edilmez. Ege Bölgesinde örneğin satsuma gübrelemesinde verilecek miktarın 2/3’ü kışın, Şubat ayında, geri kalanı da 1/3’ü yazın Haziran meyve dökümünden sonra verilir. Kışın azot erken verilirse henüz kök faaliyeti olmadığı için verilen azotun bir kısmı yıkanır veya kök seviyesinin altına iner. Azotun geri kalanı Haziran dökümünden önce verilirse meyve dökümü fazla olabilir. Azot geç vakte kadar verilmeye devam ederse, örneğin Ağustos’ta verilirse sürgün faaliyeti geç vakte kadar devam eder, dolayısıyla sürgünler pişkinleşmeden kışa girerler ve soğuklardan zarar görürler. Akdeniz Bölgesinde soğuk tehlikesi daha az olduğu için Azot 3 devrede verilebilir. Şubat’ta, verilecek miktarın 2/4’ü, Haziran meyve dökümünden sonra 1/4’ü ve Ağustos’ta da 1/4’ü verilir.

Yaşlı ağaçlarda; 100 kg portakal meyvesi topraktan 450 g N, 100 kg altıntop ise 350 g N kaldırır. Bunun telafi edilmesi gerekir. Verime yatmış bahçelerde dönüme 20-25 kg N verilir. Ağaçların gelişme durumuna göre N arttırılabilir. Sık dikimde N miktarı daha fazladır. Verime yatmış bahçelerde N 2 defada verilir. Azotun % 60’ı Şubat sonunda, geri kalanı da Haziran başında, Ege’de Haziran sonunda meyve dökümünden sonra verilmelidir. Turunçgillerde daha ziyade amonyum sülfat (NH4)2 SO4 kullanılır. Kolay yıkanmaz, asit karakterli ve nitrifikasyona kolay uğrar. Dönüme 1-1.5 ton çiftlik gübresi N’ın takviye bakımından her yıl tavsiye edilebilir.

Bunu da oku :  Gübre ve Gübreleme Yöntemleri

Fosfor (P): 100 kg meyve veren ağaca 225 g P2O5 gereklidir. Noksanlığından yapraklar küçülür, meyvede yapı kabalaşır ve kabuk kalınlaşır. En tipik arazi meyve ekseninin açılmasıdır. Yapraklarda da muntazam olmayan nekrotik lekeler oluşur. P noksanlığında asit miktarı kuru maddeye nazaran artar, meyve ekşidir. Meyveler olgunlaşmadan dökülür. Kireçli topraklarda P noksanlığını gidermek zordur. Derine vermek gerekir. Bu tip topraklarda P noksanlığı en iyi olarak yeşil gübrelerle giderilir. Yeşil gübreler topraktaki elementleri karıştırmak­tadır. Asit ve kumsal topraklarda P tatbikatından iyi sonuç alınır. çiftlik gübresi ile beraber P tatbik edilirse iyi sonuç alınabilir. Fazla P, Zn noksanlığını arttırır. Devamlı kompoze gübre kullanma sonucu P fazlalığı ve Zn noksanlığı görülmesi.

Potas (K): Azotla aynı durumdadır. 100 kg meyve portakalda 450 g, altıntopta 350 g K kaldırır. Noksanlığında yapı sağlam olmaz, yapraklar küçülür, yeni sürgünler zayıflar, meyve çok küçülür. Fakat meyve kalitesi çok yükselir, kabuk incelir ve parlak bir durum alır. Renkleri daha iyidir. Ama verim önemli derecede düşmektedir. K noksanlığında meyve dökümü de görülür. K fazlalığında meyveler kaba ve kalın kabukludur. Bilhassa asit topraklarda bu durum görülür. K fazlalığında renklenme iyi olmaz ve asit oranı da çok artar. K nok­sanlığında K’li gübreler kullanılmakla iyi sonuç alınır. Orta ve hafif topraklarda tatbiki kolaydır. K kalite üzerine ve muhafaza süresine etkilidir. Genellikle potasyum noksanlığın­da, demir klorozu da görülür.

Magnezyum (Mg): Kumlu-tınlı ve kalkerli topraklarda, yıkanan asit topraklarda ve K fazlalığında Mg noksanlığı görülür. Mg noksanlığında yaprağın orta damarı sapa doğru yeşil kalır, diğer kısımlar sararır. Sararma yaşlı yapraklarda demirden farklı görülür. Sararma verime etkilidir, döküm olur. Noksanlık ilerleyince yapraklarda da dökülme başlar. Meyveli dallarda ve çekirdekli çeşitlerde Mg noksanlığı fazla görülür. Fazla miktarda K ve amonyumlu gübre verilmesi Mg noksanlığını arttırır. Noksanlığı dolomit ile giderilir. Dekara 500 kg; araz azaldıkça 2-3 senede 60-100 kg dekara dolomit verilir.

Çinko (Zn): Zn noksanlığında damarlar etrafında kloroz, rozetleşme ve internotlar kısalır. Genç sürgünlerin tepeden aşağı kuruduğu görülür, verim düşer. Zn noksanlığı kumlu ve kuru topraklarda görülür. Burada yıkanma söz konusudur. Ayrıca fazla N ve P; Zn noksanlığını doğurur. Devamlı kompoze gübre kullanma gibi. Zn, SO4’li preparatlar püskürtülerek noksanlık giderilir. 100 l suya 250-500 g ZnSO4+üre+yapıştırıcı atılması. Süzek kumsal topraklarda yıkandığı için Zn noksanlığı görülür. Yine fazla P kullanılmış topraklarda da Zn noksanlığı görülür.

Bunu da oku :  Ahır Gübresi

Mangan (Mn): Noksanlığında orta damar etrafında yeşil bir şerit, aralar sarıdır. Verim ve kaliteye fazla etkisi yoktur.

Bakır (Cu): Noksanlığında meyvelerde kahverengi-kırmızı arası lekeler görülür. Kabuk içinde de yer yer zamk meydana gelir, meyve dökümü olur. Meyvede asit ve usare miktarı azalır. Tedavisi bordo bulamacı püskürtmeden ibarettir.

Demir (Fe): Noksanlığında yaprak damarları yeşil kalır ve yaprağın diğer tarafları sararır. Ağaçlardaki meyve sayısı azalır, meyveler küçük, sert ve açık renkli olur. 1) pH’ları yüksek, Kalsiyumca zengin topraklarda demir erimez hale gelir ve noksanlık görülür. 2) Ayrıca drenajın iyi olmaması (taban suyu görülen yerlerde Fe alımı çok azalır). 3) Fazla sulama suyu. 4) Tuzluluk ve 5) Düşük toprak sıcaklığı gibi kök gelişmesi üzerine olumsuz etki yapan faktörler demir noksanlığına neden olurlar. Demirli preparatlar ve münavebeli sulama ile noksanlığı giderilir. Karaboya (Yapraktan) (demir sülfat-sequestrene) (Demir Kleyt topraktan).

Bor (B): Borun noksanlığı ve fazlalığı bahis konusudur. Noksanlı­ğında şiddetli meyve dökümü görülür. Meyve şekli bozulur. Meyve kabuğu yarılır ve çatlar, zamk teşekkül eder. Fazlalı­ğında yapraklarda yer yer klorotik lekeler ve kahverengi yanıklar (uç kısımlarda) görülür. Yaprakların alt kısımlarında zamk teşekkül eder. Yıllık sürgünler uçtan geriye doğru kurur. Gelişme üzerine etkilidir Boraks).

Çiftlik gübresi: Her sene olmasa bile 2 yılda 2-3 ton verilmelidir. Kompoze gübrelerde kullanılır.

Yeşil gübre: Tatbikatta önemlidir. Kış aylarında ekilip 1/3 çiçeklerince kapatılan bakliye tercih edilir. Faydaları:
1. Ekimden başka zahmeti yoktur.
2. Erozyonu önler.
3. Toprağa azot verir.
4. Topraktaki organik madde miktarı artar ve su geçirmez tabaka teşkilini önler.
5. Yeşil gübre ile p ve k belirli derinliğe indirilebilir.

Fig ile yulaf kombinasyonu turunçgil için ideal yeşil gübredir. Dekara 7-8 kg fig ve 1-1.5 kg yulaf karıştırılır ve ekilir. 1/3 çiçeklenme olduğunda ilkbaharda yeşil gübre toprağa kapatılır.

Click to rate this post!
[Total: 0 Average: 0]
(Visited 26 times, 1 visits today)

Related posts

Leave a Comment